MADENLER
Maden, diğer adıyla cevher yer kabuğunda iç ve dış doğal etkenlerle oluşan, ekonomik yönden değer taşıyan minerallere verilen addır. Her maden (cevher) bir mineraldir, ancak her mineral cevher değeri taşımaz. Bir mineralin cevher değeri taşıması için piyasa şartları gibi bir takım ekonomik etkenlerce belirlenen Tenör değerlerine sahip olması gerekir.
Madenlerin ekonomiye kazandırılması süreci, jeoloji mühendislerinden, maden mühendisleri ve metalurji ve malzeme mühendislerine kadar çeşitli mühendislik dallarında çalışan mühendisleri içine alan uzun bir süreçtir. Birçok maden çeşidi vardır. Bunlardan yüzeye yakın olanlar açık işletme, derindekiler ise kapalı işletme teşekkülleri ile çıkartılır. Elmas madeni bu gruba örnek olarak verilebilir
Madenlerin araştırılması
Madenlerin araştırılmasına yaklaşık 250.000 km2lik bir sahanın incelenmesi ile başlanır. Saha, birbirini takip eden kademeler halinde ekiplerle taranır. Maden yönünden zengin bölgeler, gittikçe küçülen sahalara ayrılır. Bu ayrılan hedef sahalar, araştırma teknikleri ile çok yakından incelenir. Araştırma teknikleri; jeolojik ve jeokimya metodları, uzaktan dinleme ve delme gibi işlemlerdir. Bu metodlarla yapılan araştırmalar, toprak altında ne olduğunu tam olarak gösteremez, ancak bir fikir verir.
Maden araştırmasına, jeolojik araştırma ile başlanır. Araştırmacılar, bölgenin jeolojik haritalarını inceler. Haritalar, bölgedeki yerkabuğu kesitini gösterdiği için oldukça geniş bilgi verir. Yer katları, kat kalınlıkları, bu katlardaki kaya cinsleri ve kayaların ihtiva edebileceği maden damarları bu haritalar yardımı ile tahmin edilir.
Jeolojik metodlar, kayalarla madenler arasındaki fizik farklarını tayin etmek için yapılan ölçümlerdir. Bu ölçümler elektrik, manyetik, radyoaktif, ısı, yerçekimi gibi özellikleri içine alır. Elde edilen bilgiler kompüter yardımı ile analiz ve sentez edilebilir. Bu ölçümler sonunda maden kaynağının toprak içindeki yapısı, uzantıları, derinliği tayin edilebilir.
Jeokimya metodları, yeraltı su ve gazları ile yeryüzüne taşınan madenlerin kimyasal yollarla incelenmesi esasına dayanır. Analiz neticesi haritalara işlenerek harita üzerinde maden yataklarının en zengin olduğu kısımlar tespit edilmiş olur.
Uzaktan dinleme metodları, maden arama metodları olarak çok yenidir. Dünya etrafında yörüngede dönen uydular, karaların resimlerini radar, renkli infraruj, temel usullerle tespit eder. Karaların jeolojik yapısı, bu resimlerden incelenir.
Araştırmada kullanılan bir metod da delmedir. Derin yeryüzü katlarından delinen bölgelerden örnekler çıkarılarak incelenir.
Maden araştırmasına, jeolojik araştırma ile başlanır. Araştırmacılar, bölgenin jeolojik haritalarını inceler. Haritalar, bölgedeki yerkabuğu kesitini gösterdiği için oldukça geniş bilgi verir. Yer katları, kat kalınlıkları, bu katlardaki kaya cinsleri ve kayaların ihtiva edebileceği maden damarları bu haritalar yardımı ile tahmin edilir.
Jeolojik metodlar, kayalarla madenler arasındaki fizik farklarını tayin etmek için yapılan ölçümlerdir. Bu ölçümler elektrik, manyetik, radyoaktif, ısı, yerçekimi gibi özellikleri içine alır. Elde edilen bilgiler kompüter yardımı ile analiz ve sentez edilebilir. Bu ölçümler sonunda maden kaynağının toprak içindeki yapısı, uzantıları, derinliği tayin edilebilir.
Jeokimya metodları, yeraltı su ve gazları ile yeryüzüne taşınan madenlerin kimyasal yollarla incelenmesi esasına dayanır. Analiz neticesi haritalara işlenerek harita üzerinde maden yataklarının en zengin olduğu kısımlar tespit edilmiş olur.
Uzaktan dinleme metodları, maden arama metodları olarak çok yenidir. Dünya etrafında yörüngede dönen uydular, karaların resimlerini radar, renkli infraruj, temel usullerle tespit eder. Karaların jeolojik yapısı, bu resimlerden incelenir.
Araştırmada kullanılan bir metod da delmedir. Derin yeryüzü katlarından delinen bölgelerden örnekler çıkarılarak incelenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder