MADENLER

Okyanus madenciliği

Dünyada belki de en çok maden ihtiva eden kaynaklardan biri de okyanuslardır. Okyanuslarda madenler üç şekilde bulunur: Okyanusun sularında erimiş olarak, okyanus dibinde çökelti halinde ve okyanus dibinde kayalar şeklinde.

Okyanus suyundan, magnezyum oksit, sodyum klorür, bromür elde edilir. Okyanus diplerinde kristal yapıda manganez ve fosforit yığınlarının mevcut olduğu, araştırmalarla anlaşılmıştır. Manganez, bilhassa Hawaii adalarının güneydoğusunda, 1290x645 metrelik bir sahada 3000-4800 metre derinlikte yer alır. Kaliforniya kıyılarında yer alan fosfor pentaoksit ise 365 metre derinlikte olup, manganeze göre daha kolay çıkarılır. Okyanus diplerinde bulunan diğer madenler ise petrol ve tabiî gazdır. Açık denizlerde yüzen platformlar yardımı ile, okyanus diplerine sondaj yapılarak, bu yeraltı zenginlikleri elde edilmeğe başlanmıştır. Meksika Körfezi, Atlas Okyanusu ve Kuzey Denizi bu tür kaynaklara birer örnektir.

Madencilikte emniyet

Geçen son asır içerisinde madencilikte sıhhat ve emniyetli çalışma yönünden önemli merhaleler kat edilmişse de 1907 senesinde ABD’de kömür maden ocaklarında 3197 işçi ölmüştü. İkinci Dünya Savaşı sırasında her sene kömür ocaklarında 1300 kişi ölüyordu. 1970’lerde bu miktar, 150 kişiye düşmüştür.

Yeraltı madenciliğinde kazaların çoğu, çöküntü şeklinde olmaktadır. Metan gazı ve kömür tozu patlamaları ikinci planda kalmaktadır. Metan gazının yanında maden ocaklarında tehlikeli olan diğer gazlar ise karbon monoksit, hidrojen sülfür gazları olup, zehirleyicidir. Kristal tozları, ciğerlerde silikosis hastalığı meydana getirmektedir. Uranyum maden ocaklarında ise radyasyon problemi vardır. Bütün bu tehlikelere karşı, işçi eğitimi, emniyet metodları, emniyet malzemeleri kullanılır. Ölüm oranı azaltılmaya çalışılmaktadır. Memleketimizde sık sık maden ocaklarındaki kazalar sonunda önemli can kaybı olmaktadır.