Trona. Ülkedeki bilinen tek trona yatağı Ankara-Beypazarı’nda bulunmaktadır. Bu yatak dünyanın 2. büyük doğal soda yatağı olup 233 milyon ton rezervi vardır.
Jeotermal Enerji Kaynak–ları. Türkiye’de gerçekleş–tirilen jeotermal enerji araştırmaları sonucunda sıcaklığı 102 Co’ye ulaşan 600’ün üzerinde sıcak su kaynağının varlığı saptan–mış olup, jeotermal enerji potansiyeli açısından Avrupa’da 1., dünyada ise 7. durumdadır. Türkiye’nin jeotermal enerjiye dayalı tek santrali olan 20.4 MWe brüt kurulu güce sahip Denizli-Kızıldere Santrali bugün net 12 MWe elektrik üretmektedir.
Kil ve Kaolen. Ülkede 89 milyon ton kaolen ve 354 milyon ton seramik ve refrakter kil rezervi bulunmaktadır. Türkiye, seramik üretiminde Avrupa’da 3. sırada yer almaktadır.
Ham Petrol ve Doğal Gaz. 1954 yılında çıkarılan Petrol Kanunu ile petrol arama, sondaj ve üretiminde devlet tekeli ortadan kaldırılmış, yine aynı yıl çıkarılan bir başka yasayla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kurulmuştur.
Uluslararası petrol şirketi olma sürecinde olan TPAO, petrol ve doğal gazın arama-üretimine yönelik çalışmalarını aktif olarak Azerbaycan, Kazakistan ve Libya’da yürütmektedir. Ayrıca, Türkmenistan, Irak ve Suriye ile faaliyetlerde bulunmak üzere temaslarını sürdürmektedir.
Oldukça önemli gelişmelere sahne olan Azerbaycan sektöründe TPAO, hissedar olduğu 3 büyük proje ile; Azeri-Çıralı-Güneşli (ACG) (%6.75), Şah Deniz (%9) ve Alov (%10) faaliyetlerini sürdürmektedir.
Doğal bir “Enerji Köprüsü” niteliği taşıyan, Türkiye’den geçecek olan ve Hazar bölgesi, özellikle Azerbaycan ACG Projesi’nden üretilen petrolün dünya pazarlarına taşınmasını hedefleyen Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi’nin 2005 yılında işletmeye alınması planlan–mıştır. Projede, TPAO%6.53 hisseye sahiptir. 1 Ağustos 2002’de inşaat kararı alınmış, gerekli proje anlaşmaları imzalanarak projeyi sahiplenip yürütecek ortak şirket BTC. Co. (Bakü, Tiflis, Ceyhan Corporation) kurulmuştur. Fiili inşaata 2003 yılının Nisan ayı içinde başlanmıştır.
TPAO’nun Azerbaycan’da %9 hisse ile yer aldığı Şah Deniz Projesi’nde alışmalara devam edilmekte olup, projeden gerçekleştirilecek üretim, Türkiye’nin doğal gaz talebinin önemli bir kısmını karşılayabilecek büyüklüktedir. Azeri gazının Türkiye ve Avrupa pazarına taşınması için Gürcistan üzerinden geçecek ve 2006 yılı son çeyreğinde başlamak üzere 15 yıllık süreyle 6.6 milyar sm3/yıl doğal gaz Türkiye-Gürcistan sınırına, yeni inşa edilecek Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı (SCP) ile ulaştırılacaktır. 27 Şubat 2003 tarihinde SCP Projesi için inşaat kararı alınmıştır.
Irak Savaşı sonrası Irak’ın yeniden yapılandırılmasında petrol şirketlerine büyük sorumluluklar düşmektedir. TPAO, 1994’ten beri Irak’ta hidrokarbon arama ve üretim fırsatlarını aramaktadır. Bu çerçevede, Ortaklığın Irak ile ilgili çalışmaları, “Irak-Türkiye Doğal Gaz İhraç Projesi”, “Gharraf Petrol Sahası Geliştirme Projesi” ve “Blok-I’in Arama Projesi” üzerinde yoğunlaşmış durumdadır. Önümüzdeki dönemde de Irak’a yönelik varolan girişimler öncelikli olarak konsorsiyumlar çerçevesinde sürdürülecektir.
Türkiye’de petrol işletme hakkına sahip olan yerli ve yabancı şirketler tarafından 2002 yılında toplam 2.441.533 ton ham petrol üretilmiştir. Bu miktarın 1.712.038 tonu (%70) TPAO tarafından, 729.495 tonu da (%30) diğer yabancı ve yerli özel şirketlerce üretilmiştir.
2002 yılında Türkiye’de 378.402.739 sm3 doğal gaz üretimi yapılmış olup, %71’i TPAO sahalarından yapılmıştır. Yabancı şirketlerin yaptıkları üretim ise 110.383.071 sm3 olmuştur. TPAO Türkiye’deki toplam doğal gaz arzının yaklaşık %2’sini karşılamaktadır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder